Welcome to Pretension! version 1.0.
Кали ён вярнуўся дадому, ужо спявали пеўни. Разгрузиўшы воз и паставиўшы каня, ён увайшоў у хату цихенька, каб не пабудзиць яе, и ўбачыў, што яна не спиць, а стаиць циха, прыпаўшы да аконнай шыбы. Узбуджана яна сказала, што з трывогай чакала яго и баялася якой-небудзь злой прыгоды.
- Не стой, а кладзися и каб ты мне да раницы выспалася! А я пайду ставиць каня и прыхаваю ў пуньку бярвенни.
З хаты ён выйшаў не раней як тады, кали яна лягла и сцишылася. Ён доўга важдаўся на двары и ў пуни. Ужо цадзицца пачынала кастрычницкае рассвитанне; пеўни галасили, здавалася, па ўсим свеце. "Ци спиць яна, такая клапатливая?" Увайшоў у хату и прыслухаўся. Яна цяжка, не так, як заўсёды, дыхала. А ў яго балели плечы, ныли ноги, цяжэла галава и хилила на кашаль. З вяликай силай яго цягнула ў пасцель. Шпарка ён запалиў лучыну и падышоў да Волечки. Ён здзивиўся - таки чырвоны и неспакойны быў яе твар. Ён стаяў над ёю. Яна раскрыла вочы, и абыякавасць да ўсяго была видна ў их. Гэта была небывалая николи раней рыса ў яе, и ён жахнуўся:
- Волечка, што з табою. Табе што-небудзь балиць?
- Ничога, тольки ў грудзях.
- А больш?
- Больш не, тольки галава.
- А больш ничога не балиць?
- Ничога, тольки ў горле.
- Ну а яшчэ дзе балиць?
- Ани нидзе.
- Дык ведаеш што? Ты ляжы сабе, а я цябе зараз гарачым напаю и памчуся па таго самага фельчара. Ён практык. Той немец вось яки хворы быў, а ён яго, як бачыш, падняў. А ты не бойся, хутка ўстанеш.
- А я не баюся. - Бледная ўсмешка прайшла па яе губах. Ён лепш акрыў яе и пайшоў у рух. Перш за ўсё ён падпалиў у печы и зрабиў гарачае ёй выпиць. Пасля, надаваўшы ёй сотню наказаў - ляжаць и не ўставаць, грэцца и чакаць яго з фельчарам, ён зазирнуў ёй у твар и жахнуўся. Няўжо яна так адразу заснула?! Абыякавая да ўсяго, яна зноў цяжка дыхала, твар яе яшчэ больш гарэў, и вочы заплюшчылися.
- Я буду ляжаць и чакаць, - ледзьве вымавила яна, и ён, увесь уздрыгануўшыся, выскачыў на двор, дрыжачыми руками ледзьве патрапляў перавязваць и перакрыжоўваць вяроўки, вымошчваючы сядзенне ў возе, запрог свайго каня, свиснуў пугаю и рынуўся ў дарогу. Цяпер конь яго ўжо не быў той здарожанай, хоць и маладой, худзизнай. Гэта быў ужо выгладжаны бягун, и имчаўся ён на злом шыи, аднак жа яшчэ ўсё чуючы над вушыма свист пуги. Кастусь даимчаўся так да мастка над неглыбокаю рэчкай и раптам убачыў, што вада, пасля былых дажджоў, яшчэ ўсё стаяла даволи высока и сарваны ёю масток тольки палавинай сваёй трымаецца пад той бераг, а ближэйшая палавина расплылася бярвеннями. Ён павярнуў каня берагам паўз рэчку, выглядаючы броду. Паплаўны бераг замакрэў - пачыналася адлига. Колы клали след на вялистай траве. Конь замакрэў, а ён усё гнаў яго. "Божа мой, спазнюся!" и вось ён убачыў пратву. Плыткая вада дробна билася ў пясчаны бераг. Ён нацягнуў ляйчыну и ўвагнаў каня ў ваду. Усё больш падаючыся ў рэчку, ён ужо стаў на ноги, пасля стаяў на сядзенни, каб вышэй быць над вадою. А вада ўсё паднималася. Вада ўжо ў яго ў халявах и вышэй кален. Сэрца яго разрывала грудзи. Але як выбрацца з рэчки? Той бераг вельми круты. А Божа, як жа ён павязе так цераз ваду фельчара? Ён пачаў заварочваць каня назад и ледзь выехаў назад на плытки бераг. Вада з яго лилася цурком, а на лбе стаяли кропли поту. Тузаючы лейцы и круцячы пугай, ён доўга гнаў каня берагам, выглядаючы новага броду. и таки ўбачыў: нават след чужых калёс вёў у ваду. Адным махам ён пераскочыў рэчку и аж да самага мястэчка не даў каню перадыхнуць. Ён жа и так кольки часу праваждаўся ў гэтай вадзе! Тады ў вадзе яму было горача ў галаву, цяпер ён дрыжэў з холаду. Здавалася, мокрая адзежа яго лубянее на ветры. Да фельчаравага дома ён даскочыў тады, кали ўжо на небе цяжка валаклися хмары и збивалися ў адзин на ўсё неба засцил. имгла зацярусилася густа. Фельчар, з раскудлычаным сивым клиночкам барады, выскачыў на двор насустрач мокрай фурманцы. Вельми можа быць, што ён не ведаў, за што ўзяцца ў таки нудны дзень, и таму быў таки рухавы, кали ўбачыў праз акно, што нехта пад'ехаў. У яго пасярод двара стаяла карова и ела з кучы капусник.
|
